Bedienen of uitdagen? Dilemma van het creatieve vak

Dollar Gill, Unsplash

Als creatief bureau of creatieve specialist heb je voortdurend te maken met een dilemma. Ga je de klant bedienen of ga je haar uitdagen?

Raar dat dit een dilemma is. Mijn ouders hebben mij de grootste dienst verleend door me af en toe op m’n donder te geven. Zo is er toch nog iets van mij terechtgekomen. Ik ben er dankbaar voor.

Maar in de creatieve sector is dat anders. Daar zijn klanten geen kinderen, die je af en toe een mep met de mattenklopper op hun achterste geeft. Nee, de klant vindt maar al te vaak dat jij als creatief blij mag zijn dat je voor haar mag werken.

Creatief werk wordt instrumenteel ingezet. Dat wil zeggen, het dient een ander doel dan mooi zijn. Esthetiek en kunstzinnige boodschap zijn ondergeschikt aan een ander doel: center. Dat is misschien balen, maar je werk wordt tenminste gezien en dat kunnen veel kunstenaars niet zeggen.

Organisaties huren creatieven dan ook niet in om uitgedaagd te worden, maar om hun doelen te verwezenlijken: meer klanten, meer omzet, succesvolle campagne, conversie, winst. The whole shebang.

Sommige klanten willen ook dat jij mee gaat dansen op het koord van politieke spelletjes. Ook jij wordt een schuinsmarcheerder op de mars van ‘zo doen we het altijd’.

Het wonderlijke is dat creatieven ook echt dienstbaar willen zijn. Zeker, ze willen graag betaald worden voor hun diensten, maar dat doen ze supergraag door echt te helpen. En klanten willen stiekem heel echt gebruikmaken van de expertise en kennis van de creatief.

Maar die expertise bestaat vaak uit confronteren. Uit dingen anders doen. Het creatieve vak is grenzeloos. Was het doel niet onderscheidend communiceren? Nou, laten we dat dan doen! De klant moet uit de comfortzone.

Maar hoe help je dus echt? Hoe verwezenlijk je dan die doelen van Mrs. Client? Door haar van het koord af te duwen, zodat ze eventjes een stukje naar beneden stort en later zegt: vanuit dát perspectief had ik de wereld nou nog nooit gezien.

Maar voor dat duwtje wordt de creatief weer zwaar gestraft.

Dus toch een dilemma. Hoe lossen we dat op?

Mijn eerste gedachte is om te zeggen: het draait om balans. Een beetje uitdagen en ook een beetje dienstbaar zijn. Maar balans is ook saai. En saaie communicatie… voilà!

De uitersten werken ook niet. Altijd de sycofant of antagonist spelen gaat niet.

Ik denk dat creatief werk een combinatie van dienstbaarheid en uitdaging vergt. Een mix, niet een balans. Blijf altijd de grenzen opzoeken. Niet omwille van het kunstje, maar omwille van de klant. Echte dienstbaarheid is durven zeggen waar het op staat.

Maar durf ook je esthetische stokpaardjes op te geven wanneer de klant er niet bij gebaat is. Wil je dat niet? Wordt dan kunstenaar... of schrijver.