De ter-apeling van Nederland: wanneer problemen onbeheersbaar worden.
Het gaat niet echt denderend met Nederland. Ik las een paar dagen geleden dat de elite in Nederland het afgelopen jaar 30% meer is gaan verdienen, terwijl de koopkracht van gewone vrouwen en mannen met bijna 7% achteruit gaat.
Er is bijna oorlog in Nederland omdat de boeren zich massaal tegen het stikstofbeleid van de overheid keren. Gemeenten zijn ook in het verzet aan het komen omdat zij niet op willen draaien voor een spaaklopend asielbeleid. In Groningen zijn de mensen ook boos vanwege de beroerde afhandeling van de schade aan huizen als gevolg van de aardbevingen die weer het gevolg zijn van de ongeremde gaswinning van de afgelopen decennia.
En waar is al dat gas trouwens gebleven? Want er is veel en veel te weinig van dat spul. We kunnen het niet meer uit de bodem van Groningen halen, maar ook niet meer uit Rusland en ook niet uit Duitsland omdat de rivieren bijna droogstaan als gevolg van de toenemende klimaatverandering. De energiecrisis dreigt ons boven het hoofd te groeien en wie zijn er de dupe van? Precies! Die mensen van wie de koopkracht met 7% of meer onderuit gaat.
En de overheid kan er he-le-maal niks aan doen.
Want er is geen geld meer in de schatkist.
Want Poetin wil niet stoppen met oorlog voeren.
Want Groningen is een gepresenteerde rekening uit het verleden.
Want stikstof is een probleem van tientallen jaren.
Want we kunnen alleen mondiaal het klimaatprobleem aan.
Want… vul maar in.
Bizarre problemen
Maar er zijn ook nog andere problemen van banaal tot bizar waar we in Nederland tegenaan lopen. Een greep.
Wat dacht je van de toeslagenaffaire? De Belastingdienst heeft jarenlang raciaal geprofileerd. Het gevolg? Mensen werden gedwongen hun huis te verkopen en gezinnen werden uit elkaar gerukt! Er is nu een nieuwe affaire aan het ontstaan vanwege de slechte afhandeling van de toeslagenaffaire. Serieus zeg!
Wat dacht je van het verzoek van de nazaten van de door Nederland gehouden slaven om naast erkenning ook excuses voor het aangedane leed te mogen ontvangen? Kan Nederland natuurlijk niet aan beginnen want, tja, wat als men nu reparatiegelden komt eisen?
Wat dacht je van de mondkapjesaffaire van Sywert van Lienden die met zijn non-profit miljoenen aan de aankoop van mondkapjes verdiende? Hij had aanbevelingen gekregen van toenmalig minister van volksgezondheid Hugo de Jonge. Een veel te hechte connectie.
We kunnen het er ook nog even over hebben hoe Nederland steeds maar hardnekkig een belastingparadijs blijft voor grote bedrijven. Of hoe Nederland Uber toestond een gehele bedrijfstak naar de marge te verdringen. Of hoe de harde criminaliteit in Nederland steeds meer voet aan de grond krijgt.
Het is onbegrijpelijk dat maatschappelijke organisaties de Staat via de rechterlijke macht moeten dwingen om aan zijn verplichtingen te voldoen. Dit gebeurde recent met de stikstofcrisis, maar is nu weer aan het gebeuren rondom Ter Apel.
En dan hebben we ook nog de huizencrisis. Zie jij jezelf al een huis kopen? Eenverdieners doen in ieder geval niet meer mee.
Alles heet tegenwoordig crisis of affaire. Normale dossiers bestaan eigenlijk niet meer. Het bizarre zit hem niet alleen in de problemen zelf, maar vooral in de frequentie waarmee ze zich voordoen.
Ik kan het ook niet begrijpen hoe het mogelijk is dat dag na dag asielzoekers in Ter Apel buiten op het gras moeten slapen. De eerste keer dat dit gebeurde, een paar maanden geleden, schrok ik. Maar nu gebeurt het elke dag. Het is een proces van gewenning en het lijkt wel of de overheid daar een beetje op mikt.
In alle problemen die ik boven opsom, is er op een of andere manier sprake van een overheid die z’n plicht verzaakt. Hadden we niet eerder in moeten zetten op het tegengaan van klimaatverandering? Kunnen we de belastingwet niet aanpakken? Kunnen we niet effectiever aan criminaliteitsbestrijding doen? Kunnen we die toeslagenaffaire niet gewoon afhandelen? Kunnen er niet gewoon excuses komen voor het slavernijverleden? Kunnen we niet gewoon iets doen aan het hypotheekstelsel, de rente of de hoeveelheid huizen? Kunnen we niet gewoon die asielzoekersopvang regelen met een stuk overcapaciteit zoals het hoort?
Het antwoord is steevast: Ja! Het kan gewoon. Maar we doen het niet.
Ter-apeling
En dit is wat ik de ter-apeling van Nederland zou willen noemen. Een soort laisser-faire politiek die een beetje op traagheid en luiheid lijkt. Het lijkt ingegeven door twee dingen. Aan de ene kant lijkt er bij de overheid de gedachte te bestaan dat als je iets maar laat bestaan, het dan vanzelf went. Aan de ander kant wil de overheid zou min mogelijk geld besteden aan problemen. En ze laten bestaan of ze afschuiven naar maatschappelijke organisaties of lagere overheden is dan veel makkelijker.
Ons Nederland van nu is het resultaat van 12 jaar neoliberaal beleid. En op een gegeven moment leidt dat tot iets. Zoals ze in het Engels zeggen: the chickens have come home to roost’, wat het equivalent is van het Nederlandse ‘boontje komt om z’n loontje’. Of: wat je zaait, zul je oogsten.
Wanneer ik het heb over de ter-apeling van Nederland bedoel ik niet dat de overheid het af laat weten. Dat ligt er in besloten. Ik bedoel specifiek dat de overheid problemen laat liggen die op een gegeven moment een interactie aangaan met andere problemen om een totale clusterfuck van problemen te creëren die niet langer beheersbaar is.
Het probleem met het Gronings gas is verbonden met de oorlog in Oekraïne en de klimaatverandering. Het probleem in Ter Apel zal steeds meer veroorzaakt gaan worden door mensen die vanwege het klimaat gaan vluchten. De onrust onder de bevolking om deze problemen en de financiële druk wakkert de roep om nieuwe populistische leiders aan. Die leiders zijn populair omdat ze een quick fix beloven. Een quick fix komt erop neer (zo weten wij uit de geschiedenis) dat er een zondebok gekozen zal worden. En dat zullen etnische minderheden en asielzoekers zijn.
We hebben een overheid die praat over een nieuwe bestuurscultuur met nieuw elan. Maar het komt er niet aan toe, omdat de problemen waar het mee te maken heeft zich opstapelen en elkaar versterken. Als we zo doorgaan wordt de situatie onbeheersbaar. En voor we het weten is de ter-apeling van Nederland compleet.
De tijd voor het polderen, het pappen en nathouden, het praten in achterkamertjes en op het Catshuis is voorbij. Onze regering moet in gaan zien dat het economisch denken dat alle maatschappelijke sectoren laat functioneren volgens het marktprincipe niet werkt. We hebben moed en daadkracht nodig van mensen die niet van plan zijn zich herkiesbaar te stellen. Want wie herkozen wil worden, heeft altijd de verkeerde prioriteiten. We hebben een nieuwe bezinning nodig op het begrip rechtvaardigheid en wat het betekent om samen een rechtvaardige samenleving te zijn.
Meld je ook aan voor de maandelijkse nieuwsbrief van Zekyr Copywriting voor meer content over de communicerende mens. Ik werk vanuit een duidelijke visie die de copywriter als het brandpunt van de communicatie ziet. Ik heb ook ideeën over hoe de wereld anders kan en zou moeten. Als je op zoek bent naar een schrijver die jouw merk laat groeien met woorden, neem dan zeker even contact op met Zekyr.